Als fysiotherapeuten staan we dagelijks oog in oog met mensen die worstelen met pijn. Pijn is iets wat we allemaal kennen, maar toch blijft pijn een van de meest fascinerende en ingewikkelde ervaringen die we kunnen doormaken. In ons vakgebied hebben we geleerd dat pijn verder gaat dan enkel fysiek ongemak; het is een complex samenspel van emotionele, biologische en sociale factoren.
In dit blog gaan we dieper in op het begrip pijn. Pijn is meer dan alleen een alarmsignaal dat er iets mis is. Het is een communicatiemiddel van ons lichaam dat ons veel te vertellen heeft. Wij willen je een eenvoudige uitleg geven van de mechanismen achter pijn, zodat je beter begrijpt waarom het optreedt en hoe het kan worden behandeld.
Wat is pijn?
Laten we beginnen met een definitie. Pijn is een onplezierige sensorische en emotionele ervaring die verband houdt met daadwerkelijke of potentiële weefselschade. Met andere woorden, pijn is niet alleen een fysieke gewaarwording, maar ook een emotionele reactie op die gewaarwording.
Wanneer we gewond raken of een blessure oplopen, sturen onze zenuwcellen, ook wel neuronen genoemd, pijnsignalen naar onze hersenen. Deze signalen worden verstuurd in de vorm van elektrische impulsen. Het proces begint in de pijnreceptoren in de huid, spieren, botten en andere delen van ons lichaam.
Deze elektrische impulsen worden doorgegeven aan het ruggenmerg, dat fungeert als een soort pijngateway. Hier wordt besloten of het pijnsignaal moet worden doorgestuurd naar de hersenen of genegeerd moet worden. Gelukkig heeft ons ruggenmerg de capaciteit om sommige pijnsignalen te filteren of te verminderen voordat ze de hersenen bereiken.
Als het pijnsignaal wordt doorgestuurd naar de hersenen, bereikt het de hersenschors, waar de eigenlijke pijnervaring plaatsvindt. Hier wordt de informatie verwerkt en geïnterpreteerd. Het is dit deel van de hersenen dat bepaalt of de pijn mild, matig of ernstig is.
Emotionelen aspecten van pijn
Pijn is niet alleen een fysieke sensatie; het heeft ook emotionele componenten. Onze emoties, zoals angst, stress en verdriet, kunnen pijn verergeren of verlichten. Dit komt doordat de hersenen onze emotionele toestand kunnen koppelen aan de pijnervaring.
Acute vs. chronische pijn
Er zijn twee hoofdtypen pijn: acute en chronische pijn. Acute pijn treedt op als reactie op een specifieke verwonding of aandoening, zoals een brandwond of een gebroken bot. Het is meestal van korte duur en verdwijnt als de oorzaak is behandeld.
Chronische pijn daarentegen duurt langer dan verwacht en kan maanden of zelfs jaren aanhouden. Het kan ontstaan als gevolg van een aanhoudende aandoening, letsel of zelfs zonder een duidelijke oorzaak. Chronische pijn wordt vaak gekenmerkt door complexe veranderingen in het zenuwstelsel en kan emotionele gevolgen hebben.
Hoe kunnen we pijn behandelen?
De behandeling van pijn kan variëren afhankelijk van de oorzaak en de ernst ervan. Voor acute pijn kan het zo simpel zijn als het verwijderen van de bron van pijn, zoals het verzorgen van een wond.
Voor chronische pijn zijn er diverse behandelmogelijkheden, waaronder medicatie, fysiotherapie, psychotherapie en alternatieve therapieën zoals acupunctuur of meditatie. Inmiddels weten we dat het doel niet alleen is om de fysieke pijn te behandelen, maar ook de emotionele aspecten ervan, zoals stress en angst.
Dan is er ook nog neuroplastische pijn.
Wat is neuroplastische pijn?
Om te begrijpen wat neuroplastische pijn is, moeten we eerst enkele basisprincipes begrijpen. Ons zenuwstelsel, inclusief de hersenen en zenuwen, is buitengewoon flexibel en aanpasbaar. Het kan veranderen in reactie op verschillende prikkels, zoals verwondingen en ziekten. Deze eigenschap wordt neuroplasticiteit genoemd.
Neuroplastische pijn treedt op wanneer deze aanpassingsprocessen van het zenuwstelsel de pijnervaring veranderen en versterken. Het gaat verder dan de traditionele opvatting van pijn als een direct gevolg van lichamelijke schade. Zelfs als de oorspronkelijke oorzaak van de pijn is genezen, kan het zenuwstelsel vasthouden aan een verhoogde pijnreactie.
Hoe werkt neuroplastische pijn?
Stel je voor dat je een blessure hebt opgelopen, zoals een verstuikte enkel. In de eerste fase van herstel is de pijn nuttig; het signaleert dat er iets mis is en dwingt je om te rusten en te genezen. Maar bij sommige mensen blijft de pijn aanhouden, zelfs nadat de enkel volledig is hersteld.
Dit is waar neuroplastische pijn binnenkomt. De aanhoudende pijn is niet louter het gevolg van fysieke schade aan de enkel, maar eerder een gevolg van veranderingen in de manier waarop het zenuwstelsel pijn waarneemt. De zenuwbanen kunnen gevoeliger worden, waardoor zelfs milde prikkels als pijnlijk worden ervaren.
De rol van de hersenen
De hersenen spelen een cruciale rol in neuroplastische pijn. Ze kunnen pijn versterken door middel van een proces genaamd centrale sensitisatie. Dit betekent dat de hersenen de pijnsignalen overdreven interpreteren en versterken. Het kan resulteren in een vicieuze cirkel waarin de pijn blijft bestaan, ondanks het verdwijnen van de oorspronkelijke schade.
Behandeling van neuroplastische pijn
De behandeling van neuroplastische pijn is complex, maar er zijn benaderingen die kunnen helpen:
- Het begrijpen van de neuroplastische processen is de eerste stap. Als fysiotherapeut kunnen we je helpen begrijpen hoe je zenuwstelsel reageert op pijn.
- Nieuwe behandelingen richten zich op het veranderen van de manier waarop de hersenen pijn verwerken. Dit kan worden bereikt met de methode functional patterns.
- Een gezonde levensstijl met aandacht voor voeding, beweging en slaap kan bijdragen aan het verminderen van pijn. (6 domeinen traject)
Neuroplastische pijn is een complex fenomeen dat onze kijk op chronische pijn heeft veranderd. Het herinnert ons eraan dat pijn niet altijd alleen maar een gevolg is van lichamelijk letsel, maar ook een complex samenspel tussen het zenuwstelsel en de hersenen.
Samen op weg naar pijnverlichting
Bij de behandeling van chronische pijn staan wij voor je klaar. Het begint met begrip en bewustwording van wat er zich afspeelt in jouw lichaam. We hopen dat deze blog je heeft geholpen om meer inzicht te krijgen in de complexiteit van pijn en hoe we deze kunnen aanpakken.
Achter elke pijnervaring schuilt een individu met een uniek verhaal en specifieke uitdagingen. Samen kunnen we werken aan het herstellen van de normale functie van het zenuwstelsel, pijn verlichten en streven naar een betere levenskwaliteit.
====================
Over Fysio KB
Je wilt je gezond, energiek en fit voelen. En daar willen wij van Fysio KB je bij helpen. Dat doen we door je zo goed mogelijk te informeren over allerlei onderwerpen die met gezondheid te maken hebben. We proberen je nuttige, interessante en toepasbare tips te geven waarmee jij je gezondheid en welzijn naar een hoger plan kunt tillen.
Heb je vragen? Neem dan vooral contact met ons op.